Driedaagse directies in Luik: welzijn vertrekt vanuit je brein!

Van 22 tot 24 maart trokken we met directies en centrale diensten naar Luik voor een inspirerende driedaagse rond het thema het brein. Een verslag!

Keynote Master your Brain - Gregory Caremans (auteur, trainer, spreker, coach, eigenaar Brain Academy)

Neurogenese, het aanmaken van hersencellen, is de basis voor een kwaliteitsvol leven en een resilient brain. Zo ben je beschermd tegen angst, depressie, word je veerkrachtig en sta je open voor veranderingen (om je te handhaven in deze drukke omgeving). Neurogenese gebeurt in de hippocampus, maar neemt wel af met de leeftijd. Uit onderzoek blijkt dat het brein voor 0,0005% tot 5% bewust gebruik wordt. Enkel dat deel kan je dus als rationeel omschrijven (systeem 1 vs systeem 2). De rest is contextueel, sociaal, emotioneel, intuïtief, … en kost weinig energie. Het zijn als het ware automatismen geworden. Het rationele deel activeren kost wel veel energie. De kunst zit in de balans tussen druk en geen druk uitoefenen op je brein, tussen prikkelen en uitdagen en recuperatie en herstel. Het brein neigt naar veiligheid, maar leeft op van nieuwe dingen, nieuwe ervaringen opdoen, ‘een rijk leven’. Bv. reizen, lezen, levenslang leren, ... Slaap is hierbij ook cruciaal: tijdens je slaap verwerk je niet alleen allerlei zaken, er gebeurt ook elke keer een cruciaal onderhoud van je brein.

De hele keynote draaide rond één centrale vraag: How to master your brain? De spreker gaf enkele kapstokken mee.

Wat kan zowel positief (indien aanwezig) als negatief (indien gebrek aan) je brein beïnvloeden?

• Love

• Movement

• Novelty/learning

• Nature

• Omega3

• Pause/sleep

Wat beïnvloedt je brein positief (maar als je het niet doet, is er gewoon geen effect)

• Music

• Meditation

Wat beïnvloedt je brein negatief?

• Stress

• Addiction (alcohol, sociale media…)

• Schokken op het hoofd (bv. bij contactsport zoals rugby, voetbal, ...)

Keynote Ingrid Berghmans (Belgische judoka, 6 wereldtitels, 7 Europese titels)

Ingrid Berghmans was in de jaren '80 de beste vrouwelijke judoka ter wereld: ze behaalde maar liefst 6 wereldtitels, 7 Europese titels en werd 8 maal uitgeroepen tot 'Sportvrouw van het jaar'. Ze wordt dan ook beschouwd als de grootste Belgische sportvrouw ooit en werd 'Sportvrouw van de eeuw'. Ingrid woont in Luik en was bereid om ons een exclusieve kijk te geven in haar topcarrière. Wat betreft veerkracht, omgaan met tegenslagen en topprestaties leveren had zij enorm veel boeiende ervaringen met ons te delen. Na haar inspirerende relaas kreeg Ingrid alle deelnemers ook in beweging met een fijne work-outsessie. Bewegen kan je echt overal. Dat heeft zij bewezen! Wat onthouden we nog uit haar verhaal:

• Judo gaat over oplossingen zoeken als het niet lukt.

• Als je valt of op de grond ligt, daar leer je vaak meer uit dan uit een geslaagde beweging.

• Als je een fout gemaakt hebt, moet je alles op alles zetten om het niet meer te doen.

• Probeer ook sterk te worden in iets dat je niet graag doet (bv. bij Ingrid was dit grondwerk: uiteindelijk werd ze hier zeer goed in).

• Als je wil blijven winnen, moet je uitdagingen durven aangaan en niet rusten op voorbije verdiensten. Je moet gefocust blijven.

• Analyseer het hele proces (of het resultaat nu goed was of niet, altijd dezelfde analyse): hoe verliep de voorbereiding, wat was mijn gevoel, wat kan beter, wat moet ik anders aanpakken?

• Je hoeft niet de beste te zijn: het gaat om kansen grijpen.

• Doe alles alsof het de eerste keer is.

Inspirerende school: Ikigai école secondaire

Na de sessie van Ingrid vulde de ruimte zich met jong geweld: mondig, gevat, goed wetend wat ze willen, fileerden de leerlingen van Ikigai école secondaire, een privé-school in Luik, op overtuigende wijze het klassieke onderwijssysteem. Dat de school de jongeren het woord liet voeren om het pedagogisch project uit te leggen, zegt veel over hoe zij naar haar leerlingen kijkt. Ikigai is een kleine school met momenteel zo'n 50 leerlingen. Het inschrijvingsgeld per maand ligt vrij hoog met 600 EUR/maand.

Bij Ikigai verkleinen ze bewust de afstand tussen leerkracht en leerling. Dat doen ze niet enkel door middel van tutoyeren, maar ook door samen te leren: de leerkrachten van de kinderen, de kinderen van hen. Een van de hoofdpijlers is collectieve intelligentie. Leerlingen zijn partner en worden bv. geraadpleegd bij bepaalde problemen op school. Ze dragen bovendien samen zorg voor de school (bv. poetsen). Daarnaast zijn er wekelijks algemene bijeenkomsten waarbij iedereen punten mag aandragen en wordt uitgenodigd om te reflecteren over de week. Daarmee samenhangend werken ze vanuit het principe van democratisch sanctioneren. Bij zware sanctie wordt een leerling soms tijdelijk uit de groep verwijderd (nooit van school gestuurd!) en is er een herstelgericht traject om de leerling terug te integreren in de groep.

Coaching staat uiteraard centraal in deze aanpak. Daar wordt de nodige tijd voor voorzien. Daarnaast kunnen de leerlingen elke namiddag kiezen voor een bepaalde activiteit: sport, kunst, projectwerking, maar ook pedagogische begeleiding.

Meer info vind je hier.

Workshop Tem je gorilla

Inspelend op de basisboodschap van de keynote van Gregory Caremans doken we samen met de welzijnsexperten in onze scholengroep, Rudi Francken en Sofie De Smet, dieper in ons brein en meer bepaald de impact van stress op onze executieve functies.

Langdurige stress werkt door de opbouwende cortisol in ons lichaam verlammend op de neocortex. Die neocortex staat in voor onze executieve functies. Als deze niet goed werkt, ageren we vanuit ons zoogdierbrein en instinctief brein (deze twee samen noemen we metaforisch het gorillabrein). Dat maakt ons bijzonder ongenuanceerd, ongevoelig/onvoelend en heeft ook een impact op onze professionaliteit als werknemer/schoolleider. Inzetten op zelfzorg voor het goed functioneren van onze neocortex is noodzakelijk.

We voegden de daad bij het woord via 3 keuzeworkshops onder de noemer Let's go to the B.A.R.:

• B.: bewegen (cardiotraining door Ingrid Bergmans)

• A.: ademen (ademhalingssessie met Rudi - onze ademhaling is de sleutel om het evenwicht tussen ons sympatisch zenuwstelsel en ons parasympatisch zenuwstelsel te herstellen)

• R.: recupereren (laaf jezelf aan kunst en cultuur: bezoek aan Trinkhall museum)

Brainstorm

Op de laatste dag maakten we optimaal gebruik van ons brein voor een brainstorm in het kader van de strategische planning. We toetsten onze kernwaarden duurzaamheid, diversiteit, verbondenheid en innovatie af aan onze werking in de verschillende beleidsdomeinen. Waar komt welke waarde sterk naar boven? Waar kunnen we nog groeien? Het werden bijzonder leerrijke gesprekken!

Inspiratie

Wil je je verder verdiepen in de topics van deze driedaagse? Dan hebben wij enkele aanraders:

- The Chimp Paradox (Steve Peters)

- Thinking fast and slow (Daniel Kahneman) - Hoofdstuk energie in boek AQ, lichter leven slimmer werken (Rudi Francken)

- Whitepaper AQ Rudi Francken (zie https://static1.squarespace.com/static/5fc7ec27c67dd93b682a635a/t/5ffc60f14bdf4d63ce73e47f/1610375410308/530423_217_Adaptieve+Inteligentie+Whitepaper_proef+1.pdf

- En ook alles rond hartcoherentie, bv. de organisatie Hearthmath